Łuska jest podstawowym elementem naboju. Będąc pojemnikiem prochowego materiału
miotającego, chroni go przed wilgocią, a podczas strzału uszczelnia komorę nabojową,
uniemożliwiając przedostawanie się gazów prochowych do tyłu. Wykonana jest naj-
częściej z mosiądzu lub stali, a łuski nabojów myśliwskich mogą być w części wykonane
z tektury lub tworzywa sztucznego. Kształt łuski odpowiada kształtowi komory nabo-
jowej. Wyróżnia się łuski o kształcie butelkowym, cylindrycznym lub stożkowym (rzadko).
W budowie łuski można wyróżnić podstawę z kryzą, część cylindryczną, a w łuskach
o kształcie butelkowym dodatkowo stożek przejściowy i szyjkę. W podstawie łuski jest
umieszczona spłonka. Na szyjce łuski lub jej górnej części są widoczne ślady mocowania
(zespolenia) pocisku w łusce. Zespolenie to może być dokonane przez:
— obciśnięcie górnej krawędzi szyjki lub części cylindrycznej łuski,
— pierścieniowe obciśnięcie ścianek łuski,
— zapunktowanie np. z dwóch przeciwległych stron.
Ślady powstające na łuskach w trakcie użycia broni palnej można podzielić na trzy
grupy:
— ślady powstające w momencie ładowania do magazynka i przeładowania do komory
nabojowej,
— ślady powstające w chwili strzału,
— ślady powstające przy wyrzucaniu łuski z broni.
W grupie pierwszej mogą wystąpić ślady od wyłazu nabojowego magazynka, od
dolnej części zamka (powstają w czasie cofania się zamka na pierwszym naboju tkwiącym
w magazynku i kolejnych po daniu następnych strzałów), od czółka trzonu zamkowego
i pazura wyciągu.
W chwili strzału w pierwszej kolejności powstaje odwzorowanie grotu iglicznego na
spłonce łuski. Ślad ten dokładnie odzwierciedla indywidualne cechy grotu iglicznego.
W różnych typach broni spotyka się różne kształty grotów iglicznych powodujące
odmienne odwzorowania w miękkim materiale spłonki. Do najczęściej występujących
należą groty:
— o przekroju okrągłym, płasko zakończone,
— o przekroju okrągłym i zakończeniu półkolistym,
— w postaci ściętego stożka,
— o przekroju prostokątnym, płasko zakończone,
— o przekroju prostokątnym i zaokrąglonych dłuższych krawędziach,
— w postaci ściętego ostrosłupa lub klina.
Łuska poddana dużemu ciśnieniu gazów powstałych w wyniku spalenia materiału
miotającego prze do tyłu i na ściany wewnętrzne komory nabojowej. Powstają wówczas
następujące ślady:
a) ślad czółka trzonu zamkowego na spłonce i dnie łuski. Obróbka — w czasie produkcji
— czółka trzonu zamkowego może pozostawić wyraźne, charakterystyczne rysy
o ułożeniu koncentrycznym, poziomym, pionowym lub łukowatym. Producenci broni
celowo co jakiś czas wprowadzają zmiany sposobu obróbki tego elementu;
b) jeśli ścianki komory nabojowej mają wżery lub uszkodzenia — na korpusie łuski
powstaną odpowiadające im wypukłości;
c) ślad czołowej części pazura wyciągu.
W trzeciej grupie wystąpią ślady od:
— pazura wyciągu na kryzie łuski. Pazur wyciągu służy do wydobywania łuski lub niewy-
pału z komory nabojowej. W różnych typach i wzorach broni pazur wyciągu ma różne
kształty i usytuowanie. Są trzy podstawowe kształty pazura wyciągu: prostokątny,
owalny i księżycowaty. Umiejscowienie pazura wyciągu określa się, stosując schemat
tarczy zegarowej, np. pazur na godz. 12, 2, 6 lub 3 i 9 (podwójny);
— wyrzutnika na krawędzi podstawy łuski. Łuska, cofając się, uderza podstawą o czo-
łową płaszczyznę wyrzutnika, która odwzorowuje na niej swój kształt. Wyrzutnik
może mieć następujące kształty: trójkątny, prostokątny, eliptyczny (pojedynczy lub
zdwojony). Rolę wyrzutnika może odgrywać również iglica. Wyrzutnik zwykle umiesz-
czony jest po przeciwnej stronie pazura wyciągu i okna wyrzutowego. Jego położenie
określa się również, stosując schemat tarczy zegarowej, np. wyrzutnik na godz. 6, 8,
12 lub wyrzutnik centralny (iglica);
— krawędzi okna wyrzutowego. Łuska po uderzeniu o wyrzutnik opuszcza komorę
zamkową przez okno wyrzutowe i może uderzyć częścią korpusu o tylną krawędź. Jest
to możliwe szczególnie podczas strzelania z broni automatycznej ogniem ciągłym.
W trakcie uderzenia powstają rysy zawierające odwzorowania nierówności krawędzi
okna wyrzutowego, mogące służyć do identyfikacji broni.
miotającego, chroni go przed wilgocią, a podczas strzału uszczelnia komorę nabojową,
uniemożliwiając przedostawanie się gazów prochowych do tyłu. Wykonana jest naj-
częściej z mosiądzu lub stali, a łuski nabojów myśliwskich mogą być w części wykonane
z tektury lub tworzywa sztucznego. Kształt łuski odpowiada kształtowi komory nabo-
jowej. Wyróżnia się łuski o kształcie butelkowym, cylindrycznym lub stożkowym (rzadko).
W budowie łuski można wyróżnić podstawę z kryzą, część cylindryczną, a w łuskach
o kształcie butelkowym dodatkowo stożek przejściowy i szyjkę. W podstawie łuski jest
umieszczona spłonka. Na szyjce łuski lub jej górnej części są widoczne ślady mocowania
(zespolenia) pocisku w łusce. Zespolenie to może być dokonane przez:
— obciśnięcie górnej krawędzi szyjki lub części cylindrycznej łuski,
— pierścieniowe obciśnięcie ścianek łuski,
— zapunktowanie np. z dwóch przeciwległych stron.
Ślady powstające na łuskach w trakcie użycia broni palnej można podzielić na trzy
grupy:
— ślady powstające w momencie ładowania do magazynka i przeładowania do komory
nabojowej,
— ślady powstające w chwili strzału,
— ślady powstające przy wyrzucaniu łuski z broni.
W grupie pierwszej mogą wystąpić ślady od wyłazu nabojowego magazynka, od
dolnej części zamka (powstają w czasie cofania się zamka na pierwszym naboju tkwiącym
w magazynku i kolejnych po daniu następnych strzałów), od czółka trzonu zamkowego
i pazura wyciągu.
W chwili strzału w pierwszej kolejności powstaje odwzorowanie grotu iglicznego na
spłonce łuski. Ślad ten dokładnie odzwierciedla indywidualne cechy grotu iglicznego.
W różnych typach broni spotyka się różne kształty grotów iglicznych powodujące
odmienne odwzorowania w miękkim materiale spłonki. Do najczęściej występujących
należą groty:
— o przekroju okrągłym, płasko zakończone,
— o przekroju okrągłym i zakończeniu półkolistym,
— w postaci ściętego stożka,
— o przekroju prostokątnym, płasko zakończone,
— o przekroju prostokątnym i zaokrąglonych dłuższych krawędziach,
— w postaci ściętego ostrosłupa lub klina.
Łuska poddana dużemu ciśnieniu gazów powstałych w wyniku spalenia materiału
miotającego prze do tyłu i na ściany wewnętrzne komory nabojowej. Powstają wówczas
następujące ślady:
a) ślad czółka trzonu zamkowego na spłonce i dnie łuski. Obróbka — w czasie produkcji
— czółka trzonu zamkowego może pozostawić wyraźne, charakterystyczne rysy
o ułożeniu koncentrycznym, poziomym, pionowym lub łukowatym. Producenci broni
celowo co jakiś czas wprowadzają zmiany sposobu obróbki tego elementu;
b) jeśli ścianki komory nabojowej mają wżery lub uszkodzenia — na korpusie łuski
powstaną odpowiadające im wypukłości;
c) ślad czołowej części pazura wyciągu.
W trzeciej grupie wystąpią ślady od:
— pazura wyciągu na kryzie łuski. Pazur wyciągu służy do wydobywania łuski lub niewy-
pału z komory nabojowej. W różnych typach i wzorach broni pazur wyciągu ma różne
kształty i usytuowanie. Są trzy podstawowe kształty pazura wyciągu: prostokątny,
owalny i księżycowaty. Umiejscowienie pazura wyciągu określa się, stosując schemat
tarczy zegarowej, np. pazur na godz. 12, 2, 6 lub 3 i 9 (podwójny);
— wyrzutnika na krawędzi podstawy łuski. Łuska, cofając się, uderza podstawą o czo-
łową płaszczyznę wyrzutnika, która odwzorowuje na niej swój kształt. Wyrzutnik
może mieć następujące kształty: trójkątny, prostokątny, eliptyczny (pojedynczy lub
zdwojony). Rolę wyrzutnika może odgrywać również iglica. Wyrzutnik zwykle umiesz-
czony jest po przeciwnej stronie pazura wyciągu i okna wyrzutowego. Jego położenie
określa się również, stosując schemat tarczy zegarowej, np. wyrzutnik na godz. 6, 8,
12 lub wyrzutnik centralny (iglica);
— krawędzi okna wyrzutowego. Łuska po uderzeniu o wyrzutnik opuszcza komorę
zamkową przez okno wyrzutowe i może uderzyć częścią korpusu o tylną krawędź. Jest
to możliwe szczególnie podczas strzelania z broni automatycznej ogniem ciągłym.
W trakcie uderzenia powstają rysy zawierające odwzorowania nierówności krawędzi
okna wyrzutowego, mogące służyć do identyfikacji broni.