Ochrona miejsca zdarzenia powinna być podjęta w sytuacji podejrzenia popełnienia prze-
stępstwa. Każde miejsce przestępstwa jest źródłem wielu cennych informacji pozwalających
organom ścigania poznać przebieg wydarzeń oraz ustalić osoby z nim związane. W krymi-
nalistyce odtwarzanie zdarzeń jest określane jako rekonstrukcja. O elementach zdarzenia
informują: usytuowanie i rozmieszczenie śladów, ich rodzaj i liczba, a nawet brak śladów
w miejscach, w których logicznie — zgodnie z przyjętą wersją przebiegu zdarzenia — powinny
występować. Ślady kryminalistyczne pełnią ważne funkcje w procesie karnym (dowodową,
typującą, identyfikacyjną), mają istotne znaczenie w tworzeniu wersji kryminalistycznych34.
Miejsce zdarzenia wraz ze śladami kryminalistycznymi jest jak pamiętnik, z którego
funkcjonariusze organów ścigania odczytują zapisaną historię czynu. Jednak tylko jego
niezmieniony stan daje gwarancję poznania prawdy i wydania sprawiedliwego wyroku.
Z tych też powodów miejsce zdarzenia należy odizolować.
Skutecznie chronić można taki obszar, którego granice zostały wyznaczone. Wielkość
chronionego obszaru zależy od czynników, z których najważniejsze to:
— rodzaj powierzchni, położenie względem otoczenia, ruch odbywający się w pobliżu
terenu, na którym są widoczne skutki zdarzenia,
— możliwość swobodnego dostępu osób postronnych,
— warunki atmosferyczne,
— liczba osób dokonujących zabezpieczenia oraz ich wyposażenie i kwalifikacje.
Wyznaczając granice chronionego obszaru, policjant powinien zwrócić uwagę na poten-
cjalne miejsca występowania śladów oraz naturalne uwarunkowania ograniczające wstęp
osób postronnych. Naturalną granicą posesji jest jej ogrodzenie a w wypadku budynku
— jego ściany zewnętrzne. W powyższych sytuacjach ochrona jest prosta, gdyż sprowadza się
do usunięcia i niedopuszczania osób na teren posesji, do budynku, mieszkania lub na piętro.
W terenie otwartym (droga, pole, las) sytuacja jest trudniejsza, gdyż ze względu na brak
naturalnych granic istnieje konieczność ustawienia w określonych miejscach osób, które
uniemożliwią wejście innych nieuprawnionych ludzi. Właściwe wyznaczenie granic daje gwa-
rancję ochrony. W wypadku ich zawężenia, zachodzi niebezpieczeństwo zniszczenia śladów
występujących poza izolowanym obszarem. Wyznaczenie rozległego terenu może być prze-
szkodą w jego odizolowaniu oraz znacznym utrudnieniem w organizacji płynnego ruchu.
Zamknięcie ruchu na głównej ulicy często jest równoznaczne ze sparaliżowaniem miasta.
W zdecydowanej większości wypadków czynności ochronne polegają na odizolowaniu
określonego obszaru. Policjanci lub inne osoby zabezpieczające miejsce powinny znajdować
się na granicy chronionego obszaru a nie w jego centrum. Należy pamiętać, że każde
wejście i przebywanie w danym rejonie powoduje zmiany oraz zniszczenie lub zniekształ-
cenie śladów kryminalistycznych. Wejście policjantów na miejsce przestępstwa powinno
następować tylko w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osób oraz konieczności ratowania
mienia. Zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa dokonuje się w trakcie oględzin
miejsca przestępstwa. Zabezpieczający nie powinni podejmować prób samodzielnego
badania miejsca zdarzenia. Na policjantach zabezpieczających miejsce zdarzenia spoczywa
obowiązek szczegółowego udokumentowania stwierdzonych źródeł zmian (zanieczyszczeń)
oraz poinformowania o nich kierującego zespołem oględzinowym. Obecnie identyfikacja
osób jest możliwa na podstawie różnych śladów. Włókna pozwalają na określenie odzieży,
z której pochodzą, drobiny lakieru na identyfikację pojazdu a włos lub komórki nabłonka
na odczytanie kodu genetycznego DNA osoby będącej na miejscu zdarzenia35. W wypadku
wejścia na odizolowany teren (konieczność ratowania życia, zdrowia lub mienia), zabez-
pieczający miejsce policjant powinien zapamiętać przebytą drogę. Nazywa się ją ścieżką
powszechnego dostępu (w wypadku konieczności ponownego wejścia, wchodzący powinni
poruszać się po tej właśnie drodze).
W pewnych sytuacjach nie można dokonać izolacji miejsca zdarzenia — ze względu na
konieczność łagodzenia następstw. Jeżeli zatem nieodzowne jest przemieszczenie (prze-
niesienie) określonych przedmiotów (np. pojazdów) lub osób (przewiezienie rannego do
szpitala), należy — o ile to możliwe — oznaczyć miejsce pierwotnego ich położenia. W tym
celu wykonuje się tzw. obrysy. W zależności od podłoża, obiekty obrysowuje się kredą,
kawałkiem cegły, patykiem. Gdy nie ma możliwości obrysowywania przedmiotów, ich
położenie należy zapamiętać lub oznaczyć w inny sposób.
Opisane działania nie chronią jednak śladów przed niekorzystnym wpływem warunków
atmosferycznych, takich jak: deszcz, śnieg, silny wiatr itd. We wskazanych wypadkach wy-
magane jest użycie specjalistycznych środków, którymi dysponuje policja. Posłużenie się
innymi, takimi jak dostępne na miejscu zdarzenia kawałki folii, kartony, w celu przykrycia
śladów, jest zabronione. Ślady można zniszczyć, nie dotykając ich. Przykładem są ślady
zapachowe, przebywanie w pobliżu których oznacza zniszczenie ich36. Jeżeli śladu nie można
ochronić w miejscu jego ujawnienia, policjanci — z zachowaniem najwyższej ostrożności
— przenoszą ślady do przygotowanych depozytów.
stępstwa. Każde miejsce przestępstwa jest źródłem wielu cennych informacji pozwalających
organom ścigania poznać przebieg wydarzeń oraz ustalić osoby z nim związane. W krymi-
nalistyce odtwarzanie zdarzeń jest określane jako rekonstrukcja. O elementach zdarzenia
informują: usytuowanie i rozmieszczenie śladów, ich rodzaj i liczba, a nawet brak śladów
w miejscach, w których logicznie — zgodnie z przyjętą wersją przebiegu zdarzenia — powinny
występować. Ślady kryminalistyczne pełnią ważne funkcje w procesie karnym (dowodową,
typującą, identyfikacyjną), mają istotne znaczenie w tworzeniu wersji kryminalistycznych34.
Miejsce zdarzenia wraz ze śladami kryminalistycznymi jest jak pamiętnik, z którego
funkcjonariusze organów ścigania odczytują zapisaną historię czynu. Jednak tylko jego
niezmieniony stan daje gwarancję poznania prawdy i wydania sprawiedliwego wyroku.
Z tych też powodów miejsce zdarzenia należy odizolować.
Skutecznie chronić można taki obszar, którego granice zostały wyznaczone. Wielkość
chronionego obszaru zależy od czynników, z których najważniejsze to:
— rodzaj powierzchni, położenie względem otoczenia, ruch odbywający się w pobliżu
terenu, na którym są widoczne skutki zdarzenia,
— możliwość swobodnego dostępu osób postronnych,
— warunki atmosferyczne,
— liczba osób dokonujących zabezpieczenia oraz ich wyposażenie i kwalifikacje.
Wyznaczając granice chronionego obszaru, policjant powinien zwrócić uwagę na poten-
cjalne miejsca występowania śladów oraz naturalne uwarunkowania ograniczające wstęp
osób postronnych. Naturalną granicą posesji jest jej ogrodzenie a w wypadku budynku
— jego ściany zewnętrzne. W powyższych sytuacjach ochrona jest prosta, gdyż sprowadza się
do usunięcia i niedopuszczania osób na teren posesji, do budynku, mieszkania lub na piętro.
W terenie otwartym (droga, pole, las) sytuacja jest trudniejsza, gdyż ze względu na brak
naturalnych granic istnieje konieczność ustawienia w określonych miejscach osób, które
uniemożliwią wejście innych nieuprawnionych ludzi. Właściwe wyznaczenie granic daje gwa-
rancję ochrony. W wypadku ich zawężenia, zachodzi niebezpieczeństwo zniszczenia śladów
występujących poza izolowanym obszarem. Wyznaczenie rozległego terenu może być prze-
szkodą w jego odizolowaniu oraz znacznym utrudnieniem w organizacji płynnego ruchu.
Zamknięcie ruchu na głównej ulicy często jest równoznaczne ze sparaliżowaniem miasta.
W zdecydowanej większości wypadków czynności ochronne polegają na odizolowaniu
określonego obszaru. Policjanci lub inne osoby zabezpieczające miejsce powinny znajdować
się na granicy chronionego obszaru a nie w jego centrum. Należy pamiętać, że każde
wejście i przebywanie w danym rejonie powoduje zmiany oraz zniszczenie lub zniekształ-
cenie śladów kryminalistycznych. Wejście policjantów na miejsce przestępstwa powinno
następować tylko w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osób oraz konieczności ratowania
mienia. Zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa dokonuje się w trakcie oględzin
miejsca przestępstwa. Zabezpieczający nie powinni podejmować prób samodzielnego
badania miejsca zdarzenia. Na policjantach zabezpieczających miejsce zdarzenia spoczywa
obowiązek szczegółowego udokumentowania stwierdzonych źródeł zmian (zanieczyszczeń)
oraz poinformowania o nich kierującego zespołem oględzinowym. Obecnie identyfikacja
osób jest możliwa na podstawie różnych śladów. Włókna pozwalają na określenie odzieży,
z której pochodzą, drobiny lakieru na identyfikację pojazdu a włos lub komórki nabłonka
na odczytanie kodu genetycznego DNA osoby będącej na miejscu zdarzenia35. W wypadku
wejścia na odizolowany teren (konieczność ratowania życia, zdrowia lub mienia), zabez-
pieczający miejsce policjant powinien zapamiętać przebytą drogę. Nazywa się ją ścieżką
powszechnego dostępu (w wypadku konieczności ponownego wejścia, wchodzący powinni
poruszać się po tej właśnie drodze).
W pewnych sytuacjach nie można dokonać izolacji miejsca zdarzenia — ze względu na
konieczność łagodzenia następstw. Jeżeli zatem nieodzowne jest przemieszczenie (prze-
niesienie) określonych przedmiotów (np. pojazdów) lub osób (przewiezienie rannego do
szpitala), należy — o ile to możliwe — oznaczyć miejsce pierwotnego ich położenia. W tym
celu wykonuje się tzw. obrysy. W zależności od podłoża, obiekty obrysowuje się kredą,
kawałkiem cegły, patykiem. Gdy nie ma możliwości obrysowywania przedmiotów, ich
położenie należy zapamiętać lub oznaczyć w inny sposób.
Opisane działania nie chronią jednak śladów przed niekorzystnym wpływem warunków
atmosferycznych, takich jak: deszcz, śnieg, silny wiatr itd. We wskazanych wypadkach wy-
magane jest użycie specjalistycznych środków, którymi dysponuje policja. Posłużenie się
innymi, takimi jak dostępne na miejscu zdarzenia kawałki folii, kartony, w celu przykrycia
śladów, jest zabronione. Ślady można zniszczyć, nie dotykając ich. Przykładem są ślady
zapachowe, przebywanie w pobliżu których oznacza zniszczenie ich36. Jeżeli śladu nie można
ochronić w miejscu jego ujawnienia, policjanci — z zachowaniem najwyższej ostrożności
— przenoszą ślady do przygotowanych depozytów.