W kryminalistyce, jako dyscyplinie stosowanej, duży nacisk kładzie się obecnie na
bezpieczeństwo i higienę pracy oraz zachowanie norm ochrony środowiska1
. Jednak
w związku z różnorodnością zjawisk, z którymi może zetknąć się funkcjonariusz Policji,
trudno jest zebrać wszystkie wytyczne dotyczące zachowania zasad bezpieczeństwa
i higieny, a następnie ułożyć je w jeden zwarty katalog przepisów. Złożoność tej
dyscypliny powoduje, że inne wytyczne obowiązują podczas prowadzenia oględzin,
inne podczas badania śladów w laboratorium, a jeszcze inne podczas dokonywania
czynności ogólnopolicyjnych, takich jak: przeszukanie, zatrzymanie przedmiotu lub
pobranie materiału porównawczego.
Wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy nie da się analizować w oder-
waniu od zagrożeń związanych z materiałem dowodowym, który może być niebez-
pieczny, a musi być poddany np. oględzinom, zabezpieczeniu lub badaniu.
Równie istotne wydaje się rozpatrywanie zasad bezpieczeństwa w odniesieniu do czyn-
ności wykonywanych przez funkcjonariuszy różnych służb policyjnych. Inne są bowiem
wymagania, których przestrzeganie ma zapewnić bezpieczne wykonywanie czynności
np. technikowi kryminalistycznemu, który podczas oględzin jest narażony na kontakt
z materiałem niebezpiecznym, inne wymagania mają na względzie bezpieczeństwo eks-
perta kryminalistyki, inne zaś obowiązują funkcjonariusza dochodzeniowo-śledczego,
który np. pobiera materiał porównawczy od podejrzanego2
.
Charakter wykonywanych czynności oraz różnorodność warunków, w których może
przebiegać praca, uniemożliwiają czytelne usystematyzowanie istniejących przepisów,
zwłaszcza że często trzeba je zapożyczać z innych dziedzin. Uzasadnieniem znacznej
większości wskazówek jest więc po prostu zdrowy rozsądek.
Wymagania dotyczące zachowania bezpieczeństwa i higieny pracy w kryminalistyce
należy rozpatrywać od strony zagrożeń, które mogą wystąpić. Mają one różne przyczyny.
Najogólniej można je podzielić na trzy grupy. Pierwszą stanowią zagrożenia związane
z miejscem, w którym odbywają się czynności. Druga grupa to zagrożenia występujące
podczas pracy z niebezpiecznym materiałem dowodowym. Trzecią grupę wyróżnia się
ze względu na niebezpieczny charakter danej czynności. W odniesieniu do wszystkich
wskazanych sytuacji można sformułować podstawową zasadę postępowania, która
brzmi następująco: podczas pracy powinno się zwracać szczególną uwagę na bezpie-
czeństwo własne i nieprowokować wystąpienia ryzyka zagrożenia u innych osób.
bezpieczeństwo i higienę pracy oraz zachowanie norm ochrony środowiska1
. Jednak
w związku z różnorodnością zjawisk, z którymi może zetknąć się funkcjonariusz Policji,
trudno jest zebrać wszystkie wytyczne dotyczące zachowania zasad bezpieczeństwa
i higieny, a następnie ułożyć je w jeden zwarty katalog przepisów. Złożoność tej
dyscypliny powoduje, że inne wytyczne obowiązują podczas prowadzenia oględzin,
inne podczas badania śladów w laboratorium, a jeszcze inne podczas dokonywania
czynności ogólnopolicyjnych, takich jak: przeszukanie, zatrzymanie przedmiotu lub
pobranie materiału porównawczego.
Wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy nie da się analizować w oder-
waniu od zagrożeń związanych z materiałem dowodowym, który może być niebez-
pieczny, a musi być poddany np. oględzinom, zabezpieczeniu lub badaniu.
Równie istotne wydaje się rozpatrywanie zasad bezpieczeństwa w odniesieniu do czyn-
ności wykonywanych przez funkcjonariuszy różnych służb policyjnych. Inne są bowiem
wymagania, których przestrzeganie ma zapewnić bezpieczne wykonywanie czynności
np. technikowi kryminalistycznemu, który podczas oględzin jest narażony na kontakt
z materiałem niebezpiecznym, inne wymagania mają na względzie bezpieczeństwo eks-
perta kryminalistyki, inne zaś obowiązują funkcjonariusza dochodzeniowo-śledczego,
który np. pobiera materiał porównawczy od podejrzanego2
.
Charakter wykonywanych czynności oraz różnorodność warunków, w których może
przebiegać praca, uniemożliwiają czytelne usystematyzowanie istniejących przepisów,
zwłaszcza że często trzeba je zapożyczać z innych dziedzin. Uzasadnieniem znacznej
większości wskazówek jest więc po prostu zdrowy rozsądek.
Wymagania dotyczące zachowania bezpieczeństwa i higieny pracy w kryminalistyce
należy rozpatrywać od strony zagrożeń, które mogą wystąpić. Mają one różne przyczyny.
Najogólniej można je podzielić na trzy grupy. Pierwszą stanowią zagrożenia związane
z miejscem, w którym odbywają się czynności. Druga grupa to zagrożenia występujące
podczas pracy z niebezpiecznym materiałem dowodowym. Trzecią grupę wyróżnia się
ze względu na niebezpieczny charakter danej czynności. W odniesieniu do wszystkich
wskazanych sytuacji można sformułować podstawową zasadę postępowania, która
brzmi następująco: podczas pracy powinno się zwracać szczególną uwagę na bezpie-
czeństwo własne i nieprowokować wystąpienia ryzyka zagrożenia u innych osób.