Odpowiedź na pytanie dotyczące odpowiedzialności świadka za składanie fałszywych zeznań w sytuacji, gdy sąd nie dopełnił obowiązku pouczenia go zgodnie z art. 191 § 1 KPK, wymaga szczegółowej analizy przepisów prawa oraz orzecznictwa.
Przepisy prawa
Art. 191 § 1 Kodeksu postępowania karnego (KPK):
“Przed przystąpieniem do przesłuchania świadek składa przyrzeczenie, chyba że sąd z tego zwolni. Świadkowi przed przesłuchaniem należy w szczególności zadać pytania o imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania oraz stosunek do stron i przedmiotu postępowania. Świadek powinien być również pouczony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.”
Art. 233 § 1 Kodeksu karnego (KK):
“Kto, składając zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
Brak pouczenia a odpowiedzialność za fałszywe zeznania
Zgodnie z art. 191 § 1 KPK, obowiązkiem sądu jest pouczenie świadka o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Jest to fundamentalne, ponieważ świadek powinien mieć pełną świadomość konsekwencji prawnych swoich zeznań.
Orzecznictwo
W polskim orzecznictwie istnieje kilka istotnych stanowisk dotyczących tego zagadnienia:
1. Sąd Najwyższy (uchwała z dnia 24 maja 2005 r., I KZP 13/05) - Sąd Najwyższy uznał, że brak pouczenia świadka o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania może wpływać na ocenę wiarygodności tych zeznań, ale nie automatycznie oznacza, że świadek nie ponosi odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
2. Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 15 października 2013 r., II KK 66/13) - Sąd Najwyższy podkreślił, że niezachowanie przez sąd obowiązku pouczenia świadka może skutkować uchyleniem wyroku opartego na takich zeznaniach, jeżeli miało to wpływ na treść zeznań.
Ocena sytuacji
W sytuacji opisanej przez klienta, świadek może powołać się na brak pouczenia o odpowiedzialności za fałszywe zeznania. Może to stanowić podstawę do uniewinnienia świadka, jeżeli sąd uzna, że brak tego pouczenia wpłynął na treść zeznań. Jednakże, decyzja o uniewinnieniu będzie zależała od oceny sądu, czy świadek faktycznie nie miał świadomości konsekwencji prawnych swoich zeznań z powodu braku pouczenia.
Wniosek
Aby zwiększyć szanse na uniewinnienie, obrońca świadka powinien podkreślić brak pouczenia zgodnie z art. 191 § 1 KPK i argumentować, że miało to decydujący wpływ na treść zeznań świadka. Warto również przedstawić orzecznictwo, które wskazuje na wagę pouczenia świadka o odpowiedzialności karnej.
Podsumowując, choć brak pouczenia o odpowiedzialności za fałszywe zeznania nie automatycznie uniewinnia świadka, może stanowić istotny argument w obronie, który sąd musi wziąć pod uwagę przy ocenie odpowiedzialności świadka za składanie fałszywych zeznań.
Jeśli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz dalszej pomocy, prosimy o kontakt.
