Ujawnione na miejscu zdarzenia ślady pojazdów są podstawą do wnioskowania dotyczącego
przebiegu zdarzenia i określenia pewnych właściwości opon i pojazdów.
1. Określenie prędkości pojazdu. Możliwe jest przybliżone określenie prędkości poruszania
się pojazdu (pojazdów) uczestniczącego (uczestniczących) w wypadku drogowym w dwóch
momentach:
— w trakcie zbliżania się do miejsca wypadku — w chwili rozpoczęcia hamowania,
— w chwili uderzenia w przeszkodę: ofiarę, inny pojazd.
Obliczeń dokonuje biegły ds. wypadków drogowych, uwzględniając m.in.: długość drogi
hamowania, masy uczestniczących w wypadku pojazdów, stan nawierzchni drogi, stan tech-
niczny pojazdów w trakcie wypadku, powypadkowy stan pojazdów.
2. Ustalenie kierunku jazdy i manewrów pojazdu na miejscu zdarzenia. Jest to bardzo
istotne, gdy sprawca wypadku zbiegł wraz z pojazdem z miejsca zdarzenia. Ustalenie kierunku
jazdy na podłożu miękkim nie powinno sprawić większych kłopotów. Wykorzystuje się tu fakt
przejechania patyków, źdźbeł trawy lub kamyków. Kierunek jazdy na podstawie obserwacji
śladów wgłębionych ustala się, określając nachylenie odciśniętych w ziemi bocznych wgłębień
wzoru bieżnika opony. Ustalenie kierunku jazdy na drodze o twardej nawierzchni może sprawić
większą trudność. Można tu wykorzystać przejechane przez pojazd wyspy piasku lub kałuże. Na
podstawie obserwacji śladów można też określić manewry wykonane pojazdem, np. cofanie,
zatrzymanie się lub zawracanie.
3. Określenie wad technicznych pojazdu. Stwierdzenie pewnych śladów może wskazywać
na wady techniczne pojazdu. Plamy płynu hamulcowego wskazują na nieszczelności w układzie
hamulcowym. Podobnie nierówne ślady hamowania (np. tylko koła prawe lub tylko lewe,
względnie przednie lub tylne). Ślad wleczenia jakiejś części pozwoli na określenie, jak i gdzie
się ona oderwała.
4. Określenie rozstawu kół. Mierzy się go od środka śladu pozostawionego przez koło do
środka śladu drugiego koła tej samej osi. Na podstawie wielkości rozstawu kół można wnio-
skować o marce i modelu pojazdu, który pozostawił dane ślady. Ciągniki i niektóre samochody
mają różny rozstaw kół przednich i tylnych. W wypadku śladów samochodów ciężarowych
i autobusów o kołach bliźniaczych rozstaw kół mierzy się od środka przestrzeni między śladami
kół bliźniaczych z jednej strony do takiego samego punktu z drugiej strony.
5. Wnioskowanie o oponach. Najistotniejsze elementy opony to osnowa (wykonana z kilku
warstw grubego płótna, sznurów lub drutów pokrytych gumą), podprotektor (mocny podkład)
oraz bieżnik (protektor), czyli część opony stykająca się z podłożem. W celu zwiększenia przy-
czepności do nawierzchni, zapobieżenia bocznemu poślizgowi i buksowaniu (obracaniu się kół
w miejscu) bieżnik jest odpowiednio pokarbowany. Karby i rowki są ułożone w najrozmaitsze
wzory, zastrzeżone przez producenta, dlatego — dysponując wzornikami — można na podstawie
śladu opony ustalić jej producenta. Na oponach znajdują się napisy określające nazwę i znak
firmowy producenta oraz budowę i właściwości eksploatacyjne opony. Do określenia opony
przyjmuje się najczęściej następujące wymiary (w milimetrach i calach) oraz oznaczenia:
D — średnica zewnętrzna,
S — szerokość opony,
H — wysokość opony (od stopki opony do czoła bieżnika),
d — średnica obręczy,
r stat — promień opony przy jej maksymalnym obciążeniu.
Dużymi literami oznacza się rzeźbę bieżników oraz maksymalną prędkość, z jaką
może poruszać się pojazd mający takie opony od A1 (5 km/h), przez np. P (150 km/h)
do V (pow. 210 km/h).
Średnicę zewnętrzną opony można obliczyć po zmierzeniu obwodu koła (w śladzie odle-
głość między dwoma kolejnymi powtórzeniami tego samego szczegółu) i podzieleniu przez
liczbę pi. Przybliżoną średnicę wewnętrzną opony9
można uzyskać, zwiększając zmierzoną
w śladzie szerokość bieżnika o 1/3, następnie odejmując od wartości średnicy zewnętrznej
dwie wartości szerokości opony. Dysponując danymi takimi jak rozstaw kół, parametry
opon oraz wzór bieżnika opony, można — korzystając z katalogów firmowych i wzorników
opon — grupowo zidentyfikować opony i próbować określić markę samochodu, który
pozostawił ślady na miejscu zdarzenia.
przebiegu zdarzenia i określenia pewnych właściwości opon i pojazdów.
1. Określenie prędkości pojazdu. Możliwe jest przybliżone określenie prędkości poruszania
się pojazdu (pojazdów) uczestniczącego (uczestniczących) w wypadku drogowym w dwóch
momentach:
— w trakcie zbliżania się do miejsca wypadku — w chwili rozpoczęcia hamowania,
— w chwili uderzenia w przeszkodę: ofiarę, inny pojazd.
Obliczeń dokonuje biegły ds. wypadków drogowych, uwzględniając m.in.: długość drogi
hamowania, masy uczestniczących w wypadku pojazdów, stan nawierzchni drogi, stan tech-
niczny pojazdów w trakcie wypadku, powypadkowy stan pojazdów.
2. Ustalenie kierunku jazdy i manewrów pojazdu na miejscu zdarzenia. Jest to bardzo
istotne, gdy sprawca wypadku zbiegł wraz z pojazdem z miejsca zdarzenia. Ustalenie kierunku
jazdy na podłożu miękkim nie powinno sprawić większych kłopotów. Wykorzystuje się tu fakt
przejechania patyków, źdźbeł trawy lub kamyków. Kierunek jazdy na podstawie obserwacji
śladów wgłębionych ustala się, określając nachylenie odciśniętych w ziemi bocznych wgłębień
wzoru bieżnika opony. Ustalenie kierunku jazdy na drodze o twardej nawierzchni może sprawić
większą trudność. Można tu wykorzystać przejechane przez pojazd wyspy piasku lub kałuże. Na
podstawie obserwacji śladów można też określić manewry wykonane pojazdem, np. cofanie,
zatrzymanie się lub zawracanie.
3. Określenie wad technicznych pojazdu. Stwierdzenie pewnych śladów może wskazywać
na wady techniczne pojazdu. Plamy płynu hamulcowego wskazują na nieszczelności w układzie
hamulcowym. Podobnie nierówne ślady hamowania (np. tylko koła prawe lub tylko lewe,
względnie przednie lub tylne). Ślad wleczenia jakiejś części pozwoli na określenie, jak i gdzie
się ona oderwała.
4. Określenie rozstawu kół. Mierzy się go od środka śladu pozostawionego przez koło do
środka śladu drugiego koła tej samej osi. Na podstawie wielkości rozstawu kół można wnio-
skować o marce i modelu pojazdu, który pozostawił dane ślady. Ciągniki i niektóre samochody
mają różny rozstaw kół przednich i tylnych. W wypadku śladów samochodów ciężarowych
i autobusów o kołach bliźniaczych rozstaw kół mierzy się od środka przestrzeni między śladami
kół bliźniaczych z jednej strony do takiego samego punktu z drugiej strony.
5. Wnioskowanie o oponach. Najistotniejsze elementy opony to osnowa (wykonana z kilku
warstw grubego płótna, sznurów lub drutów pokrytych gumą), podprotektor (mocny podkład)
oraz bieżnik (protektor), czyli część opony stykająca się z podłożem. W celu zwiększenia przy-
czepności do nawierzchni, zapobieżenia bocznemu poślizgowi i buksowaniu (obracaniu się kół
w miejscu) bieżnik jest odpowiednio pokarbowany. Karby i rowki są ułożone w najrozmaitsze
wzory, zastrzeżone przez producenta, dlatego — dysponując wzornikami — można na podstawie
śladu opony ustalić jej producenta. Na oponach znajdują się napisy określające nazwę i znak
firmowy producenta oraz budowę i właściwości eksploatacyjne opony. Do określenia opony
przyjmuje się najczęściej następujące wymiary (w milimetrach i calach) oraz oznaczenia:
D — średnica zewnętrzna,
S — szerokość opony,
H — wysokość opony (od stopki opony do czoła bieżnika),
d — średnica obręczy,
r stat — promień opony przy jej maksymalnym obciążeniu.
Dużymi literami oznacza się rzeźbę bieżników oraz maksymalną prędkość, z jaką
może poruszać się pojazd mający takie opony od A1 (5 km/h), przez np. P (150 km/h)
do V (pow. 210 km/h).
Średnicę zewnętrzną opony można obliczyć po zmierzeniu obwodu koła (w śladzie odle-
głość między dwoma kolejnymi powtórzeniami tego samego szczegółu) i podzieleniu przez
liczbę pi. Przybliżoną średnicę wewnętrzną opony9
można uzyskać, zwiększając zmierzoną
w śladzie szerokość bieżnika o 1/3, następnie odejmując od wartości średnicy zewnętrznej
dwie wartości szerokości opony. Dysponując danymi takimi jak rozstaw kół, parametry
opon oraz wzór bieżnika opony, można — korzystając z katalogów firmowych i wzorników
opon — grupowo zidentyfikować opony i próbować określić markę samochodu, który
pozostawił ślady na miejscu zdarzenia.