Zdarzenie jako fakt (zjawisko, zachowanie się lub inne zaszłości), któremu na podstawie
pierwszych informacji można przypisać cechy przestępstwa, jest przedmiotem wykrywania1
.
Indywidualny i niepowtarzalny charakter każdego zdarzenia wymaga dostosowania rodzaju,
kolejności i zakresu podejmowanych czynności do panującej sytuacji — i to od samego
początku procesu wykrywania. Na organach procesowych prowadzących postępowania
przygotowawcze2
ciążą między innymi obowiązki:
— ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo,
— wykrycia i w razie potrzeby ujęcia sprawcy,
— zebrania danych o oskarżonym (w rozumieniu art. 71§ 3 k.p.k. także podejrzanym),
tj. o jego wieku, stosunkach rodzinnych i majątkowych, wykształceniu, zawodzie
i źródłach dochodu oraz danych o karalności,
— wyjaśnienia okoliczności sprawy, w tym ustalenia osób pokrzywdzonych i rozmiarów
szkody,
— zebrania, zabezpieczenia i w niezbędnym zakresie utrwalenia dowodów dla sądu,
— wyjaśnienia okoliczności, które sprzyjały popełnieniu czynu (art. 297 k.p.k.).
Podstawę prawną czynności zabezpieczenia miejsca zdarzenia stanowi artykuł 308 k.p.k.3
Powyższy przepis normuje tzw. czynności niecierpiące zwłoki, określane w literaturze także
mianem dochodzenia w niezbędnym zakresie lub dochodzenia wstępnego. Czynności te po-
dyktowane potrzebami praktyki ścigania karnego stanowią integralną część postępowania
przygotowawczego i mają na celu zabezpieczenie śladów i dowodów przestępstwa przed
ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem. Niezbędny zakres czynności niecierpiących
zwłoki ustawa wyznacza przez przykładowe wymienienie oględzin, przeszukania4
. Prowadzenie oględzin miejsca zdarzenia, mających na celu zabezpieczanie śladów i dowodów
przestępstwa, ma sens i jest możliwe wtedy, gdy na miejscu zdarzenia nie zaszły istotne
zmiany powodujące: utratę, zniekształcenie lub zniszczenie śladów kryminalistycznych.
Miejsce zdarzenia musi więc być odpowiednio zabezpieczone i chronione, aby ryzyko
wystąpienia zmian po zaistnieniu przestępstwa ograniczyć do minimum. Działania te są
określane jako zabezpieczenie miejsca zdarzenia.
Zabezpieczenie miejsca zdarzenia obejmuje prowadzone na miejscu zdarzenia czynności
ograniczające skutki zdarzenia, ochronę miejsca przed zmianami oraz zbieranie informacji
o zdarzeniu i osobach w nim uczestniczących5
.
Sprawna organizacja ochrony miejsca oraz szybkość przeprowadzenia pierwszych czyn-
ności to konieczne warunki efektywności dalszych działań wykrywczych. Zabezpieczeniu
podlegają tak miejsca zaistnienia zdarzenia, np. wypadku drogowego, katastrofy, zabójstwa,
rozboju, kradzieży, jak i różne inne miejsca wykazujące związek z przestępstwem (np. miejsce
ukrycia przedmiotów pochodzących z kradzieży) lub dające podstawę do uzasadnionego
podejrzenia, że taki związek mają.
pierwszych informacji można przypisać cechy przestępstwa, jest przedmiotem wykrywania1
.
Indywidualny i niepowtarzalny charakter każdego zdarzenia wymaga dostosowania rodzaju,
kolejności i zakresu podejmowanych czynności do panującej sytuacji — i to od samego
początku procesu wykrywania. Na organach procesowych prowadzących postępowania
przygotowawcze2
ciążą między innymi obowiązki:
— ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo,
— wykrycia i w razie potrzeby ujęcia sprawcy,
— zebrania danych o oskarżonym (w rozumieniu art. 71§ 3 k.p.k. także podejrzanym),
tj. o jego wieku, stosunkach rodzinnych i majątkowych, wykształceniu, zawodzie
i źródłach dochodu oraz danych o karalności,
— wyjaśnienia okoliczności sprawy, w tym ustalenia osób pokrzywdzonych i rozmiarów
szkody,
— zebrania, zabezpieczenia i w niezbędnym zakresie utrwalenia dowodów dla sądu,
— wyjaśnienia okoliczności, które sprzyjały popełnieniu czynu (art. 297 k.p.k.).
Podstawę prawną czynności zabezpieczenia miejsca zdarzenia stanowi artykuł 308 k.p.k.3
Powyższy przepis normuje tzw. czynności niecierpiące zwłoki, określane w literaturze także
mianem dochodzenia w niezbędnym zakresie lub dochodzenia wstępnego. Czynności te po-
dyktowane potrzebami praktyki ścigania karnego stanowią integralną część postępowania
przygotowawczego i mają na celu zabezpieczenie śladów i dowodów przestępstwa przed
ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem. Niezbędny zakres czynności niecierpiących
zwłoki ustawa wyznacza przez przykładowe wymienienie oględzin, przeszukania4
. Prowadzenie oględzin miejsca zdarzenia, mających na celu zabezpieczanie śladów i dowodów
przestępstwa, ma sens i jest możliwe wtedy, gdy na miejscu zdarzenia nie zaszły istotne
zmiany powodujące: utratę, zniekształcenie lub zniszczenie śladów kryminalistycznych.
Miejsce zdarzenia musi więc być odpowiednio zabezpieczone i chronione, aby ryzyko
wystąpienia zmian po zaistnieniu przestępstwa ograniczyć do minimum. Działania te są
określane jako zabezpieczenie miejsca zdarzenia.
Zabezpieczenie miejsca zdarzenia obejmuje prowadzone na miejscu zdarzenia czynności
ograniczające skutki zdarzenia, ochronę miejsca przed zmianami oraz zbieranie informacji
o zdarzeniu i osobach w nim uczestniczących5
.
Sprawna organizacja ochrony miejsca oraz szybkość przeprowadzenia pierwszych czyn-
ności to konieczne warunki efektywności dalszych działań wykrywczych. Zabezpieczeniu
podlegają tak miejsca zaistnienia zdarzenia, np. wypadku drogowego, katastrofy, zabójstwa,
rozboju, kradzieży, jak i różne inne miejsca wykazujące związek z przestępstwem (np. miejsce
ukrycia przedmiotów pochodzących z kradzieży) lub dające podstawę do uzasadnionego
podejrzenia, że taki związek mają.