ZATRZYMANIE OSOBY

Kazimierz

Well-known member
Członek ekipy
Każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub w pościgu podjętym
bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej
tożsamości (art. 243 § 1 kpk w zw. z art. 45 § 3 kpw). Osobę ujętą należy niezwłocznie oddać w ręce Policji.
Według art. 45 § 1 kpw sprawcę wykroczenia ma prawo zatrzymać tylko Policja. Jednakże przepis art. 91
§ 2 kpw stanowi, że w sprawach o wykroczenia podlegające postępowaniu przyspieszonemu ich sprawcę może
zatrzymać i doprowadzić do sądu, oprócz Policji, także inny organ, któremu ustawy szczególne powierzają
zadania w zakresie ochrony porządku lub bezpieczeństwa publicznego, np. Straży Granicznej, Straży Gminnej
(miejskiej). Jest to przepis szczególny rozszerzający krąg organów uprawnionych do zatrzymania sprawcy
wykroczenia, ale tylko w wypadku w nim określonym.
Osobę podlegającą orzecznictwu sądów wojskowych (art. 10 § 1 kpw), np. żołnierza służby czynnej może
zatrzymać Żandarmeria Wojskowa, wojskowe organy porządkowe oraz przełożony wojskowy. Policja taką
osobę może tylko ująć i niezwłocznie przekazać organowi wojskowemu uprawnionemu do jej zatrzymania
(art. 46 § 3, art. 85 § 2 i 3 kpw). Przeto Policja może zatrzymać tylko osobę podlegającą orzecznictwu sądów
powszechnych.
Zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania; a także z upływem czasu
zatrzymania (art. 46 § 5 kpw).
Czas zatrzymania osoby liczy się od chwili jej ujęcia (w przypadku ujęcia obywatelskiego czas liczy się
od chwili przekazania osoby policji) i nie może przekroczyć 24 godzin, a w wypadkach wskazanych w art.
45 § 1 pkt 1 kpw, gdy zachodzą podstawy do zastosowania wobec niej postępowania przyspieszonego — 48
godzin (art. 46 § 6 kpw).
Zatrzymany ma prawo (art. 46, 47 kpw):
¾ do informacji o przyczynach zatrzymania,
¾ do informacji o przysługujących mu uprawnieniach,
¾ otrzymania odpisu protokołu zatrzymania,
¾ żądania zawiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej,
¾ żądania zawiadomienia o zatrzymaniu pracodawcy,
¾ żądania umożliwienia mu kontaktu z adwokatem albo z radcą prawnym,
¾ złożenia zażalenia na zatrzymanie do sądu.
Zatrzymanemu należy na jego żądanie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem
albo z radcą prawnym oraz zapewnić możliwość bezpośredniej z nim rozmowy; zatrzymujący może zastrzec,
że będzie przy niej obecny (art. 46 § 4 kpw).
Zatrzymanemu przysługuje zażalenie na zatrzymanie do sądu. W zażaleniu zatrzymany może domagać
się zbadania zasadności (istnienia okoliczności faktycznych uzasadniających zatrzymanie), legalności
(zgodności z obowiązującymi w tym przedmiocie przepisami prawa) oraz prawidłowości (poprawności
wykonania wszystkich czynności związanych z zatrzymaniem, o których mowa w art. 46 kpw) zatrzymania
(art. 47 § 1 kpw).
Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania, który również nie-
zwłocznie je rozpoznaje (art. 47 § 2 kpw).
W razie uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie
zatrzymanego (art. 246 § 3 kpk w zw. z art. 47 § 3 kpw).
W wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania, sąd zawiadamia
o tym prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania (art. 246 § 4 kpk w zw. z art.
47 § 3 kpw).
Sporządza się protokół zatrzymania, którego odpis doręcza się zatrzymanemu za pokwitowaniem (art. 46 § 2 kpw). W protokole należy podać imię i nazwisko oraz funkcję osoby dokonującej zatrzymania, imię i nazwisko zatrzymanego, a — w razie niemożności ustalenia tożsamości — rysopis tej osoby, ponadto dzień,
godzinę, miejsce i przyczynę zatrzymania z określeniem wykroczenia, w związku z którym osoba została
zatrzymana. Należy również zapisać złożone przez zatrzymanego oświadczenia i zaznaczyć udzielenie mu
informacji o przysługujących prawach.
 
Powrót
Góra