W całym systemie identyfikacji osób daktyloskopia jest obecnie środkiem najpewniejszym, ponieważ umożliwia stwierdzenie tożsamości człowieka niezależnie od nazwiska.
Właściwie zorganizowana rejestracja daktyloskopijna przynosi olbrzymie korzyści w walce
z przestępczością.
W Polsce Centralna Registratura Daktyloskopijna znajduje się w Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji w Warszawie. Laboratoria kryminalistyczne komend
wojewódzkich Policji gromadzą natomiast zbiory wojewódzkie.
W CRD zebrano w formie odcisków linii papilarnych na kartach daktyloskopijnych
informacje o osobach sporządzone według wzorów określonych w przepisach przez podmioty do tego uprawnione.
Celem prowadzenia CRD jest wykrywanie sprawców oraz identyfikacja:
1) osób podejrzanych o popełnienie przestępstw,
2) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez ustawę,
3) osób o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją tożsamość,
4) osób poszukiwanych,
5) zwłok, których tożsamość nie jest znana,
6) osób objętych obowiązkiem rejestracji danych osobowych w formie odcisków linii papilarnych na podstawie ustawy z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (DzU z 2006 r.,
nr 234, poz. 1694 z późn. zm.) lub ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu
cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2006 r.,
nr 234, poz. 1695, z późn. zm.).
Karty daktyloskopijne wchodzące w skład CRD gromadzone są w dwóch podzbiorach:
1) zbiorze rejestracji kryminalnych — podzbiorze oryginałów kart daktyloskopijnych
sporządzanych przez uprawnione podmioty w celach wykrywczych i identyfikacyjnych;
2) zbiorze rejestracji administracyjnych — podzbiorze oryginałów kart daktyloskopijnych sporządzanych przez uprawnione podmioty w celach identyfikacyjnych
(zwanym Eurodac)
3) wojewódzkie registratury daktyloskopijne prowadzone przez laboratoria kryminalistyczne komend wojewódzkich (stołecznej) Policji.
W zbiorze rejestracji kryminalnych podmiotami uprawnionymi do rejestracji są:
— Policja — na podstawie art. 20 ust. 2b pkt
2 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (DzU
z 2007 r. nr 43, poz. 277 z późn. zm.),
— Straż Graniczna — na podstawie art. 10a
ust. 2 ustawy z 12 października 1990 r.
o Straży Granicznej (DzU z 2005 r. nr 234,
poz. 1997 z późn. zm.),
— Żandarmeria Wojskowa — na podstawie
art. 29 ust. 2 ustawy z 24 sierpnia 2001 r.
o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych (DzU nr 123, poz.
1353 z późn. zm.),
— organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości
innych państw — na podstawie umów i porozumień międzynarodowych uprawniających
do przekazywania kart daktyloskopijnych.
Natomiast w zbiorze rejestracji administracyjnych uprawnionymi do rejestracji są
podmioty działające na podstawie:
— art. 14 ust. 2, art. 93 ust. 1, art. 98 ust. 4
i art. 101 ust. 3 ustawy z 13 czerwca 2003
r. o cudzoziemcach,
— art. 29 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 1, art.
105 ust. 1 i art. 114 ust. 1 ustawy z 13 czerwca
2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W wojewódzkich registraturach daktyloskopijnych gromadzi się drugie komplety oryginałów kart daktyloskopijnych sporządzanych przez jednostki organizacyjne Policji w celach
wykrywczych i identyfikacyjnych.
Za jakość i poprawność informacji zawartych w kartach daktyloskopijnych przekazywanych do Centralnej Registratury Daktyloskopijnej odpowiada policjant prowadzący
postępowania lub czynności, w związku z którymi nastąpiło daktyloskopowanie osoby.
Karty daktyloskopijne przekazuje się do CRD w celu rejestracji i włączenia do zbioru wraz
z pismem przewodnim, w którym podaje się wyłącznie liczbę przesłanych kart, bez podawania danych identyfikujących osoby daktyloskopowane.
Dane zawarte w kartach daktyloskopijnych przechowywanych w CRD nie mogą być
zmieniane lub korygowane. Dopuszcza się jedynie modyfikację obrazów odcisków linii
papilarnych gromadzonych i przetwarzanych w AFIS34 niezbędną do uzyskania ich lepszej
jakości i czytelności.
Daktyloskopowanie osób i wprowadzanie informacji do CRD dokonywane jest w celach:
identyfikacyjnych, wykrywczych i dowodowych na podstawie przepisów ustawy z 6 czerwca
1997 r. — Kodeks postępowania karnego (DzU nr 89, poz. 555 z późn. zm.).
Daktyloskopowanie osoby przeprowadza się metodą tuszową bezpośrednio na kartę
daktyloskopijną lub za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania.
W wypadku daktyloskopowania metodą tuszową dla celów wykrywczych lub identyfikacyjnych w jednostkach organizacyjnych Policji zwanych dalej „jednostkami Policji”
sporządza się po dwa egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych z odciskami linii
papilarnych palców i dłoni, uwzględniając następujące warunki:
— sporządzenie kart daktyloskopijnych polega na wypełnieniu pól zgodnie z opisem
oraz pobraniu czytelnych odcisków palców i dłoni;
— wpisów w polach kart daktyloskopijnych dokonuje się ręcznie w sposób czytelny,
trwałym środkiem kryjącym. Pisownia poszczególnych wyrazów i cyfr nie może budzić
wątpliwości, przy czym imiona i nazwiska należy wpisywać dużymi literami, na wzór
pisma technicznego;
— w wypadku zastosowania środków przymusu bezpośredniego wobec osoby daktyloskopowanej w celu pobrania odcisków linii papilarnych informację o tym umieszcza
się w górnej części odwrotnej strony karty daktyloskopijnej;
— po sporządzeniu karty, policjant daktyloskopujący i osoba daktyloskopowana składają swoje podpisy na każdym arkuszu karty, w przeznaczonym do tego polu;
— oba egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych z odciskami palców i dłoni należy
przekazać niezwłocznie specjaliście techniki kryminalistycznej w celu sprawdzenia
jakości wykonania odcisków i potwierdzenia tego przez złożenie podpisu w polu oznaczonym „Barcode”. W przypadku gdy ten specjalista stwierdzi nieodpowiednią jakość
sporządzania odcisków, policjant daktyloskopujący jest obowiązany niezwłocznie
powtórzyć daktyloskopowanie;
— przed przekazaniem kompletu kart daktyloskopijnych do rejestracji w CRD osobę
daktyloskopowaną i fakt daktyloskopowania należy zarejestrować w Krajowym
Systemie Informacyjnym Policji, co odnotowuje się w odpowiednim polu kart przez
wpisanie indywidualnego identyfikatora KSIP (OIO);
— dwa egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych należy przekazać do LK KWP
właściwego ze względu na miejsce prowadzenia postępowania albo wykonywania
czynności, w związku z którymi nastąpiło daktyloskopowanie, nie później niż przed
upływem 10 dni od dnia daktyloskopowania.
Po otrzymaniu dwóch kompletów kart daktyloskopijnych sporządzonych w celach
wykrywczych lub identyfikacyjnych laboratorium kryminalistyczne KWP:
— dokonuje sprawdzenia kart i zwraca karty sporządzone nieprawidłowo do jednostki
Policji, w której zostały sporządzone, w celu ich uzupełnienia lub ponownego sporządzenia;
— przekazuje jeden komplet kart daktyloskopijnych do właściwego podzbioru, czyli
do Zbioru Rejestracji Kryminalnych lub do Zbioru Rejestracji Administracyjnych nie
później niż przed upływem 15 dni od dnia ich otrzymania;
— pozostawia drugi komplet kart daktyloskopijnych w prowadzonej wojewódzkiej
registraturze daktyloskopijnej.
Usuwanie kart daktyloskopijnych z CRD odbywa się na wniosek jednostki rejestrującej,
w wyniku weryfikacji, o której mowa w § 11 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 5 września 2007 r. w sprawie przetwarzania przez Policję informacji
o osobach.
W myśl tego przepisu administrator zbioru dokonuje oceny przydatności informacji
w prowadzonych postępowaniach w sposób systematyczny, po zakończeniu sprawy,
w ramach której informacje zostały wprowadzone do zbioru, a następnie okresowo, z częstotliwością co najmniej raz na 10 lat. Przy dokonywaniu oceny, o której wcześniej pisano,
informacje uznaje się za nadal przydatne, jeżeli na ich podstawie nie można wykluczyć
możliwości popełnienia w przyszłości przez osobę, której dotyczą, czynu zabronionego
w rozumieniu art. 115 § 1 kodeksu postępowania karnego.
Administracja zbioru usuwa informacje zgromadzone w zbiorze:
— po uzyskaniu wiadomości, że zdarzenie lub okoliczność, w związku z którymi wprowadzono informacje do zbioru, nie ma znamion czynu zabronionego;
— jeżeli uzna dane informacje za zbędne w realizacji zadań ustawowych Policji albo nie
uzna ich za przydatne w prowadzonych przez Policję postępowaniach.
Informacje znajdujące się w systemach informatycznych i na informatycznych nośnikach
danych usuwa się w sposób uniemożliwiający odtworzenie usuniętych informacji:
1) przy użyciu technik programowych lub sprzętowych,
2) poprzez zniszczenie nośników zawierających informacje przeznaczone do
usunięcia, jeżeli usunięcie danych wyżej wspomnianymi technikami nie jest
możliwe.
Usuwanie polega na wyłączeniu kart daktyloskopijnych z CRD i usunięciu w pierwszej
kolejności wszelkich związanych z nimi informacji w systemach przetwarzających dane
zawarte w CRD. Po wykonaniu tych czynności wyłączone karty daktyloskopijne przekazywane są do jednostki rejestrującej, która kończy procedurę usuwania danych i dokonuje
protokolarnego zniszczenia kart.
Właściwie zorganizowana rejestracja daktyloskopijna przynosi olbrzymie korzyści w walce
z przestępczością.
W Polsce Centralna Registratura Daktyloskopijna znajduje się w Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji w Warszawie. Laboratoria kryminalistyczne komend
wojewódzkich Policji gromadzą natomiast zbiory wojewódzkie.
W CRD zebrano w formie odcisków linii papilarnych na kartach daktyloskopijnych
informacje o osobach sporządzone według wzorów określonych w przepisach przez podmioty do tego uprawnione.
Celem prowadzenia CRD jest wykrywanie sprawców oraz identyfikacja:
1) osób podejrzanych o popełnienie przestępstw,
2) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez ustawę,
3) osób o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją tożsamość,
4) osób poszukiwanych,
5) zwłok, których tożsamość nie jest znana,
6) osób objętych obowiązkiem rejestracji danych osobowych w formie odcisków linii papilarnych na podstawie ustawy z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (DzU z 2006 r.,
nr 234, poz. 1694 z późn. zm.) lub ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu
cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2006 r.,
nr 234, poz. 1695, z późn. zm.).
Karty daktyloskopijne wchodzące w skład CRD gromadzone są w dwóch podzbiorach:
1) zbiorze rejestracji kryminalnych — podzbiorze oryginałów kart daktyloskopijnych
sporządzanych przez uprawnione podmioty w celach wykrywczych i identyfikacyjnych;
2) zbiorze rejestracji administracyjnych — podzbiorze oryginałów kart daktyloskopijnych sporządzanych przez uprawnione podmioty w celach identyfikacyjnych
(zwanym Eurodac)
3) wojewódzkie registratury daktyloskopijne prowadzone przez laboratoria kryminalistyczne komend wojewódzkich (stołecznej) Policji.
W zbiorze rejestracji kryminalnych podmiotami uprawnionymi do rejestracji są:
— Policja — na podstawie art. 20 ust. 2b pkt
2 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (DzU
z 2007 r. nr 43, poz. 277 z późn. zm.),
— Straż Graniczna — na podstawie art. 10a
ust. 2 ustawy z 12 października 1990 r.
o Straży Granicznej (DzU z 2005 r. nr 234,
poz. 1997 z późn. zm.),
— Żandarmeria Wojskowa — na podstawie
art. 29 ust. 2 ustawy z 24 sierpnia 2001 r.
o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych (DzU nr 123, poz.
1353 z późn. zm.),
— organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości
innych państw — na podstawie umów i porozumień międzynarodowych uprawniających
do przekazywania kart daktyloskopijnych.
Natomiast w zbiorze rejestracji administracyjnych uprawnionymi do rejestracji są
podmioty działające na podstawie:
— art. 14 ust. 2, art. 93 ust. 1, art. 98 ust. 4
i art. 101 ust. 3 ustawy z 13 czerwca 2003
r. o cudzoziemcach,
— art. 29 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 1, art.
105 ust. 1 i art. 114 ust. 1 ustawy z 13 czerwca
2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W wojewódzkich registraturach daktyloskopijnych gromadzi się drugie komplety oryginałów kart daktyloskopijnych sporządzanych przez jednostki organizacyjne Policji w celach
wykrywczych i identyfikacyjnych.
Za jakość i poprawność informacji zawartych w kartach daktyloskopijnych przekazywanych do Centralnej Registratury Daktyloskopijnej odpowiada policjant prowadzący
postępowania lub czynności, w związku z którymi nastąpiło daktyloskopowanie osoby.
Karty daktyloskopijne przekazuje się do CRD w celu rejestracji i włączenia do zbioru wraz
z pismem przewodnim, w którym podaje się wyłącznie liczbę przesłanych kart, bez podawania danych identyfikujących osoby daktyloskopowane.
Dane zawarte w kartach daktyloskopijnych przechowywanych w CRD nie mogą być
zmieniane lub korygowane. Dopuszcza się jedynie modyfikację obrazów odcisków linii
papilarnych gromadzonych i przetwarzanych w AFIS34 niezbędną do uzyskania ich lepszej
jakości i czytelności.
Daktyloskopowanie osób i wprowadzanie informacji do CRD dokonywane jest w celach:
identyfikacyjnych, wykrywczych i dowodowych na podstawie przepisów ustawy z 6 czerwca
1997 r. — Kodeks postępowania karnego (DzU nr 89, poz. 555 z późn. zm.).
Daktyloskopowanie osoby przeprowadza się metodą tuszową bezpośrednio na kartę
daktyloskopijną lub za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania.
W wypadku daktyloskopowania metodą tuszową dla celów wykrywczych lub identyfikacyjnych w jednostkach organizacyjnych Policji zwanych dalej „jednostkami Policji”
sporządza się po dwa egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych z odciskami linii
papilarnych palców i dłoni, uwzględniając następujące warunki:
— sporządzenie kart daktyloskopijnych polega na wypełnieniu pól zgodnie z opisem
oraz pobraniu czytelnych odcisków palców i dłoni;
— wpisów w polach kart daktyloskopijnych dokonuje się ręcznie w sposób czytelny,
trwałym środkiem kryjącym. Pisownia poszczególnych wyrazów i cyfr nie może budzić
wątpliwości, przy czym imiona i nazwiska należy wpisywać dużymi literami, na wzór
pisma technicznego;
— w wypadku zastosowania środków przymusu bezpośredniego wobec osoby daktyloskopowanej w celu pobrania odcisków linii papilarnych informację o tym umieszcza
się w górnej części odwrotnej strony karty daktyloskopijnej;
— po sporządzeniu karty, policjant daktyloskopujący i osoba daktyloskopowana składają swoje podpisy na każdym arkuszu karty, w przeznaczonym do tego polu;
— oba egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych z odciskami palców i dłoni należy
przekazać niezwłocznie specjaliście techniki kryminalistycznej w celu sprawdzenia
jakości wykonania odcisków i potwierdzenia tego przez złożenie podpisu w polu oznaczonym „Barcode”. W przypadku gdy ten specjalista stwierdzi nieodpowiednią jakość
sporządzania odcisków, policjant daktyloskopujący jest obowiązany niezwłocznie
powtórzyć daktyloskopowanie;
— przed przekazaniem kompletu kart daktyloskopijnych do rejestracji w CRD osobę
daktyloskopowaną i fakt daktyloskopowania należy zarejestrować w Krajowym
Systemie Informacyjnym Policji, co odnotowuje się w odpowiednim polu kart przez
wpisanie indywidualnego identyfikatora KSIP (OIO);
— dwa egzemplarze kompletu kart daktyloskopijnych należy przekazać do LK KWP
właściwego ze względu na miejsce prowadzenia postępowania albo wykonywania
czynności, w związku z którymi nastąpiło daktyloskopowanie, nie później niż przed
upływem 10 dni od dnia daktyloskopowania.
Po otrzymaniu dwóch kompletów kart daktyloskopijnych sporządzonych w celach
wykrywczych lub identyfikacyjnych laboratorium kryminalistyczne KWP:
— dokonuje sprawdzenia kart i zwraca karty sporządzone nieprawidłowo do jednostki
Policji, w której zostały sporządzone, w celu ich uzupełnienia lub ponownego sporządzenia;
— przekazuje jeden komplet kart daktyloskopijnych do właściwego podzbioru, czyli
do Zbioru Rejestracji Kryminalnych lub do Zbioru Rejestracji Administracyjnych nie
później niż przed upływem 15 dni od dnia ich otrzymania;
— pozostawia drugi komplet kart daktyloskopijnych w prowadzonej wojewódzkiej
registraturze daktyloskopijnej.
Usuwanie kart daktyloskopijnych z CRD odbywa się na wniosek jednostki rejestrującej,
w wyniku weryfikacji, o której mowa w § 11 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 5 września 2007 r. w sprawie przetwarzania przez Policję informacji
o osobach.
W myśl tego przepisu administrator zbioru dokonuje oceny przydatności informacji
w prowadzonych postępowaniach w sposób systematyczny, po zakończeniu sprawy,
w ramach której informacje zostały wprowadzone do zbioru, a następnie okresowo, z częstotliwością co najmniej raz na 10 lat. Przy dokonywaniu oceny, o której wcześniej pisano,
informacje uznaje się za nadal przydatne, jeżeli na ich podstawie nie można wykluczyć
możliwości popełnienia w przyszłości przez osobę, której dotyczą, czynu zabronionego
w rozumieniu art. 115 § 1 kodeksu postępowania karnego.
Administracja zbioru usuwa informacje zgromadzone w zbiorze:
— po uzyskaniu wiadomości, że zdarzenie lub okoliczność, w związku z którymi wprowadzono informacje do zbioru, nie ma znamion czynu zabronionego;
— jeżeli uzna dane informacje za zbędne w realizacji zadań ustawowych Policji albo nie
uzna ich za przydatne w prowadzonych przez Policję postępowaniach.
Informacje znajdujące się w systemach informatycznych i na informatycznych nośnikach
danych usuwa się w sposób uniemożliwiający odtworzenie usuniętych informacji:
1) przy użyciu technik programowych lub sprzętowych,
2) poprzez zniszczenie nośników zawierających informacje przeznaczone do
usunięcia, jeżeli usunięcie danych wyżej wspomnianymi technikami nie jest
możliwe.
Usuwanie polega na wyłączeniu kart daktyloskopijnych z CRD i usunięciu w pierwszej
kolejności wszelkich związanych z nimi informacji w systemach przetwarzających dane
zawarte w CRD. Po wykonaniu tych czynności wyłączone karty daktyloskopijne przekazywane są do jednostki rejestrującej, która kończy procedurę usuwania danych i dokonuje
protokolarnego zniszczenia kart.